Tjáningarfrelsi, athafnafrelsi og friðhelgi einkalífs
Lýðræði og frelsi er ekki fólgið í því að geta kosið um allt smátt sem stórt sem þarf að taka ákvarðanir um í samfélaginu. Að nota tæknina til að auka lýðræðið er ekki bara það að koma upp kerfi fyrir rafrænar kosningar. Það er eins mikilvægt að tryggja aðgang að þeim upplýsingum sem við þurfum til að taka ákvarðanir og að tryggja að allar raddir heyrist. Líka þær raddir sem eru okkur ósammála og enduróma viðhorf sem við höfum fyrirlitningu á.
Hingað til hefur Internetið verið griðastaður þeirra sem trúa á tjáningarfrelsi og ferðafrelsi hugmynda. Skoðanir, frásagnir og hugverk hafa flætt um heiminn gegnum Internetið og engir landamæraverðir eða manngerðar hindranir megnað að stöðva og beisla það margkvíslaða fljót. Stjórnvöld í ýmsum löndum hafa viljað koma böndum yfir þennan agalausa massa sem flæðir fram, virðir engin lög og leikreglur og býr stundum til farvegi sem grafa undan ríkjandi valdhöfum. Þannig hefur verið reynt að bendla Internetið við ólöglegt og siðlaust athæfi og réttlæta að það sé nauðsynlegt að hafa eftirlit með og stýra samskiptum með þeim miðli. Vissulega er framdir glæpir og unnin ill verk með aðstoð þessa tjáningarmiðils en réttlætir það að koma upp einhvers konar alþjóðlegu Interneteftirlitsríki eða landamæraritskoðun á efni sem flæðir um Internetið?
Eiturlyfjasala, brot á höfundarrétti og dreifing á klámefni hafa verið þær helstu ástæður sem hingað til hafa verið réttlættar fyrir afskiptum og þörf á boðum og bönnum opinberra aðila á Interneti. Núna hefur ný réttlæting og nýjar ástæður bæst við. Nú er horft til þess að öfgahópar og hryðjuverkasamtök geta þennan miðil eins og aðrir og þessi víðtæka hræðsla í okkar heimshluta við slík öfl hefur veitt stjórnvöldum meiri völd m.a. til að fylgjast með þegnum sínum. Sá á amerískum fréttavefjum að Bandaríkjaforseti þessa dagana skrifaði undir lög sem leyfa rafræna vöktun (electronic surveillance ) og getur alríkislögreglan í USA að undangengum dómsúrskurði sett upp einhvern hugbúnað sem kallast kjötæta (carnivore) og virkar eins og hlerunarbúnaður hjá Internetþjónustum. Meiningin er að ganga lengra með nýju lögunum þ.e. að hafa möguleika á að beina allri Internettraffík á ákveðna hlerunarvefþjóna. Sjá þetta:
FBI Seeking to Wiretap Internet (Fox News)
Carnivore, e-mail and the 4th Ammendment
Carnivore Diagnostic Tool (FBI)
Mér finnst þetta afleitt og ekki til þess fallið að auka lýðræði og jafnræði. Þetta er þróun í átt að lögregluríki þar sem einhverjum fáum er veitt umboð til að fylgjast með fjöldanum. Upplýsingar er vald. Get heldur ekki séð að þetta geri annað en þrengja kost okkar sem viljum nota Internetið á hátt sem samræmist þeim lögum sem við búum við og til að auka þekkingu okkar og hafa samskipti við fólk um víða veröld. Þeir sem eru að aðhafast eitthvað ólöglegt og siðlaust með tilstilli Internetsins munu halda því áfram, bara breyta aðferðum sínum og munu geta dulkóðað sendingar sínar í tölvupósti og á tölvunetum eins og fólk hefur gert um allan aldur. Bara dæmi um hvernig það var þegar varðskipin íslensku hér fyrr á öldinni voru að reyna að koma Bretum og öðrum að óvörum. Sögusagnir voru um að bresku skipin hefðu njósnara á sínum snærum á Íslandi sem sendu símskeyti eins og Mamma er lasin ef að varðskip var á þeirra slóðum. Minnir að sögupersónan Pétur Þríhross í Heimsljósi hafi verið einn slíkur.