Íslensk sakamál - Vatnsberamálið
Ég horfði á þáttinn Íslensk sakamál í sjónvarpinu í gær, þessi þáttur var um Þórhall Ölver og Vatnsberamálið. Þetta er stórkostlega vel gerður þáttur, ég held ég bara muni ekki eftir að hafa séð svona áhrifaríkan og magnaðan íslenskan heimildaþátt áður. Vakti mig til umhugsunar um hvers konar örlagaþræðir tengja atburði saman og hvernig refsing og fangelsisdvöl geta brotið fólk niður og búið til skrímsli úr svikahröppum.
Þátturinn náði langt út fyrir að fjalla bara um sjálft sakamálið sem var morð Þórhalls á
Agnari þann 14. júlí 2000. Þátturinn hófst á því að rekja hræðilega skotárás sem móðir Þórhalls og hann sjálfur lentu í þegar hann var unglingur og leitast var við að sýna hvaða áhrif sú reynsla hafði á hvernig Þórhallur brást síðar við á lífsleiðinni. Svo fjallaði þátturinn líka um íslensk atvinnulíf á ákveðnum tíma og hvernig erlendir og innlendir gullgrafarar og svikahrappar reyndu að búa til peninga úr engu og um afar litríkan og brösóttan feril Þórhalls í framkvæmdum, fjárglæfrum og fjársvikum. Þórhallur fékk árið 1995 einn þyngsta fangelsisdóm sem kveðinn hefur verið upp hérlendis fyrir auðgunarbrot en hann var dæmdur til 3 ára fangelsisvistar.
Þórhallur Ölver var framkvæmdastjóri og stjórnarformaður Útflutningsfyrirtækisins Vatnsberans hf., sem var stofnað til að undirbúa útflutning á vatni. Agnar vann í bókhaldinu hjá því fyrirtæki. Fjársvikin voru framin á árunum 1992-1994 á þann hátt að skilað var vikulega röngum virðisaukaskattskýrslum.
Þórhallur Ölver krækti víða í fé, m.a. fékk hann töluvert fé frá Ábyrgðarsjóði launa vegna orlofs sem Vatnsberinn hefði átt að greiða honum, hann mun hafa hafði rætt við starfsmann sjóðsins og þá m.a. lýst því yfir að Vatnsberinn væri líknarfélag sem menn störfuðu fyrir af hugsjón. Allt féð sem svikið var út virðist hafa farið í umsvif Vatnsberans nema að Þórhallur segir að Agnar hafi komið undan fé og lagt á reikning í útlöndum, það var rót að misklíð þeirra og vígi Agnars.
Þórhallur og Agnar voru vinir. Atli Helgason og
Einar Örn voru líka vinir og ráku saman fataverslun í Reykjavík. Atli var skiptastjóri í dánarbúi Agnars og sagði að í því búi hafi ekki verið sá erlendi sjóður sem Þórhallur segir Agnar hafa skuldað sér. Atli var nokkrum mánuðum seinna ákærður fyrir manndráp og fjárdrátt, m.a. fjárdrátt úr búi Agnars. Atli banaði Einari Erni 8. nóvember 2000 með því að slá hann margoft í höfuðið með hamri á bifreiðastæði í Öskjuhlíð í Reykjavík. Hann faldi líkið í Grindavík og tók sjálfur þátt í leitinni að Einari Erni.
Rúmu ári seinna eða 18. febrúar 2002 var Þór Sigurðsson á ferð um nótt á Víðimel vopnaður sveðju, slaghamri og kjötexi. Hann var í vímu og að koma úr innbrotsferð á fyrrum vinnustað sinn Hjólbarðaviðgerð Vesturbæjar og banar
Braga Óskarssyni sem er að koma úr vinnu. Ekki er vitað til þess að þeir hafi þekkst.
Sennilega afplána þessir þrír morðingar núna refsingar sínar á fangelsinu á
Eyrarbakka, þeirra afbrot eru stór og morðin óhugnanleg. Spurning er hvernig manneskjur þeir verða þegar þeir hafa afplánað og hvort þeir fá einhver tækifæri til að bæta fyrir glæpi sína og byggja sjálfa sig upp meðan á afplánun stendur. Þeir voru í áfengis- og fíkniefnaneyslu þegar morðin voru framin.
Það var viðtal við aðstandendur Þórhalls í þættinum í gær og það kom fram hvernig fangelsisdvölin fyrir fjármálabrotin hafði brotið Þórhall niður og hve óttaslegin þau eru um hvað tekur við eftir þegar hann hefur afplánað.